นิทรรศการการเดินทางย้อนเวลาไปกับงานศิลปะข้างซองบุหรี่

パッケージで時間旅行　記念・観光たばこの世界
นิทรรศการการเดินทางย้อนเวลาไปกับงานศิลปะข้างซองบุหรี่

1. ญี่ปุ่นสูบบุหรี่เป็นตอนไหน …

ไหนๆ ก็เลือกจะเดินทางข้ามเวลากันแล้ว ก็ขอย้อนไปเริ่มเอาตอนนู้นเลยละกัน ในปี ค.ศ.1543 เรือสินค้าของโปรตุเกสโซซัดโซเซ โดนพายุพัดเข้าสู่ชายฝั่งญี่ปุ่นแบบงง งง เพราะไม่เคยมา ก็เลยเทียบจอดเรือแถวๆ จังหวัดคาโกชิม่า ก่อนที่จะทำทีตีสนิทกับคนญี่ปุ่นให้เหมือนเป็นเพื่อนกัน และไหนๆ ก็มาถึงแล้ว ก็เริ่มทำการค้าขายแลกเปลี่ยนสิ่งของ และทรัพยากรต่างๆ ระหว่างกันไปเลยเนียนๆ หลังจากที่โปรตุเกสแลกของได้แล้ว ก็กลับไปอวดเพื่อนข้างบ้าน แล้วก็กลับมาแลกของอยู่หลายเที่ยว หลังจากที่เพื่อนๆ ข้างบ้านโปรตุเกสเริ่มอยากรู้จักกับญี่ปุ่นบ้าง ก็เริ่มมีประเทศในแถบยุโรป เช่นสเปนมาแลกของมั่ง เดี๋ยวประเทศนี้ไป เดี๋ยวประเทศนั้นมาคึกคักสุดๆ เพียงไม่นานญี่ปุ่นก็เลยจัดตั้งท่าเรือ และเปิดตลาดการค้าที่นันบัน Nanban Trade (南蛮貿易) มันซะเลย

ส่วนสินค้าที่นำมาแลกเปลี่ยนกันนั้น ได้แก่ ผ้าไหม ผ้าขนสัตว์ หนัง สิ่งทอ ยาสูบ เหล้าองุ่น น้ำตาล ขนมปัง ข้าวโพด ฟักทอง ปืน สบู่ แว่นตา กล้องโทรทัศน์ นาฬิกา ศาสนา เทคนิคการขุด การกลั่น ความรู้ด้านการพิมพ์ ยา ดวงดาว ดนตรี จิตรกรรม วิทยาศาสตร์ ฯลฯ ก็นั่นแหละและเปลี่ยนทั้งสิ่งของ และเปลี่ยนความรู้กันไป

หลังจากนั้นช่วงปีศักราชเคโช 慶長 (ระหว่างปี ค.ศ.1596 – 1615) จะเริ่มเห็นภาพเขียน ภาพวาดที่มีคนสูบบุหรี่อยู่ในภาพ ซึ่งจิตรกรในสมัยนั้น ต้องการสื่อสารให้เห็นว่า วัฒนธรรม และธรรมเนียมประเพณีการสูบบุหรี่นั้น เป็นเอกลักษณ์ของญี่ปุ่น ไม่ใช่เป็นของประเทศอื่นๆ ซึ่งหลังจากนี้ ญี่ปุ่นเองก็จะมีการวางกฎในการสูบบุหรี่ มีการกำหนดสถานที่ และต้องชำระค่าธรรมเนียมในการสูบบุหรี่อีกด้วย

แล้วก็ไม่ต้องสืบ หลังจากคริสต์ศตวรรษที่ 16 คนญี่ปุ่นมีการสูบบุหรี่เพิ่มขึ้นอย่างแพร่หลาย เมื่อนำเข้าสินค้าไม่ทัน ก็เริ่มมีการเพาะปลูกใบยาสูบเอง แต่เมื่อเริ่มเพาะปลูกได้ไม่ทันไร ท่านโชกุนเอโดะ ได้สั่งการลงมาให้ระงับห้ามสูบยา สูบบุหรี่ เนื่องจากวิธีการสูบบุหรี่ของคนญี่ปุ่นนั้นคล้ายวิธีการสูบบุหรี่ของชาวอพยพ ซึ่งมันเป็นวิธีการสูบที่ดุเดือดไปหน่อย นอกจากจะเสียสุขภาพ เสียงานเสียการแล้ว ยังถูกมองว่าวิธีการสูบบุหรี่แบบนี้ มันเหมือนแก๊งอันธพาลที่ใช้ชื่อว่า “คาบุกิโมโน” Kabukimono (かぶき者) “คาบุกิโมโน” คือกลุ่มคนที่เป็นซามูไรพเนจร รวมตัวจับกลุ่ม อยู่กันเป็นแก๊ง ดูน่ากลั๊ว น่ากลัว ซึ่งนอกจากท่านโชกุนเอโดะ จะสั่งห้ามสูบแล้ว ยังสั่งห้ามปลูกอีกด้วย แต่ยิ่งห้าม ก็เหมือนยิ่งยุอ่ะนะ ชาวบ้าน ประชาชนก็ยิ่งแอบปลูก แอบสูบกันอยู่ดี สุดท้ายก็ไม่มีใครกลัวกฎหมายเรื่องนี้เลย

2. จิตรกรรม บนซองบุหรี่ …

เมื่อสูบบุหรี่กันเป็นแล้ว มีความรู้เรื่องการเพาะปลูกใบยาสูบ มีความรู้ด้านการผลิตบุหรี่กันแล้ว ก็เริ่มพัฒนาการผลิตบุหรี่แบบเป็นซอง เป็นกล่องกันมากขึ้น ในยุคแรกๆ จะมีการสูบบุหรี่กันหลายวิธี เช่นการสูบบุหรี่ผ่านไปป์ สูบผ่านบ้องไม้ไผ่ แล้วก็ผลิตแบบเป็นม้วนพร้อมก้นกรองออกมา ยุคแรกซองจะมีสีพื้นสีเดียว พร้อมกับโลโก้ยี่ห้อ พัฒนาขึ้นมาหน่อยก็จะมีการออกแบบซองให้เกี่ยวข้องกับงานกิจกรรม ทั้งในระดับท้องถิ่น ไปจนถึงระดับชาติ ทั้งยังสามารถใช้เป็นตัวแทน เป็นของที่ระลึกได้ด้วย และด้วยการออกแบบที่มีเอกลักษณ์ เน้นกิจกรรม งานเทศกาล และภาพวิวธรรมชาติในญี่ปุ่น เมื่อแกะซองบุหรี่ออกมาแล้ว ทั้งซองจะดูเหมือนโปสการ์ดสวยๆ ใบนึงเลยทีเดียว

จุดที่น่าสนใจ คือการออกแบบซองบุหรี่ในวาระพิเศษ เป็นสินค้าเฉพาะกิจ เป็นของที่ระลึก เป็นสินค้าจำนวนจำกัด ผลิตเฉพาะงานนั้นจริงๆ และการออกแบบซองบุหรี่ ที่มีการพูดถึง และพิเศษมากๆ ชิ้นนึง นั่นคือการออกแบบซองเพื่อเป็นของที่ระลึกในงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษกของสมเด็จพระจักรพรรดิไทโชในปีค.ศ. 1915 / การออกแบบซองบุหรี่ เพื่อฉลองการสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 1 / การออกแบบซองบุหรี่ในงานแข่งขันกีฬาโอลิมปิก / ซองบุหรี่ลายรถไฟชินคันเซ็น (โทไกโด ชินคันเซ็น) สำหรับวันเปิดตัวรถไฟวันแรก / งานนิทรรศการระดับโลก อย่างงานมหกรรมโลก หรือ EXPO’70 / งานโอกินาว่า เอ็กซ์โป ฯลฯ

3. เดินทางท่องเที่ยว ย้อนยุคไปกับซองบุหรี่ …

เราได้เห็น ได้รู้กันไปแล้วว่าซองบุหรี่ มีการพัฒนาให้ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง ปี ค.ศ. 1967-1993 มีซองบุหรี่มากมาย ที่เป็นภาพวาดแหล่งท่องเที่ยวในญี่ปุ่น เรียกได้ว่ามากกว่า 50 แห่งนั้นอยู่บนซองบุหรี่ อีกอย่างในสมัยก่อน ภาพวาดส่วนใหญ่นั้นจะเป็นงานภาพพิมพ์ ซึ่งเป็นที่น่าสะสมเป็นอย่างมาก นอกจากจะสวยงามแล้ว ยังทำหน้าที่เป็นการประชาสัมพันธ์ประเทศญี่ปุ่นออกไปสู่สายตาชาวโลกด้วย สิ่งที่แทรกอยู่ในความน่าสนใจนี้ คือรายได้ที่ได้จากการจำหน่ายบุหรี่ซองที่ระลึกแบบนี้ เงินภาษีจะถูกนำไปใช้พัฒนาท้องที่ในพื้นที่นั้นๆ โดยตรง ไม่ต้องผ่านส่วนกลาง เรียกว่าดีสามเด้งได้เลย ซองบุหรี่มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง จนในช่วงปี ค.ศ. 1970 การใช้ภาพถ่ายเข้ามาแทนที่ภาพวาด ภาพพิมพ์ มีความนิยมมากขึ้น จนกระทั่งในปีค.ศ.1993 ซองบุหรี่ที่เป็นงานภาพพิมพ์ จึงค่อยๆ เสื่อมความนิยมลงไป

แต่ไม่ต้องห่วง ของสิ่งหนึ่งมักถูกแทนที่กับของอีกสิ่งหนึ่งเสมอ แม้บางช่วงเวลาเราไม่สามารถย้อนกลับไปได้ แต่ถ้าได้ไปเที่ยวชมงาน “นิทรรศการการเดินทางย้อนเวลา ไปกับงานศิลปะข้างซองบุหรี่” งานนี้ผลงานศิลปะข้างซองบุหรี่ จะพาเราเดินทางย้อนเวลากลับไป ซึมซับบรรยากาศที่เกิดในขณะนั้นได้อย่างน่าอัศจรรย์

นอกจากซองบุหรี่จริงๆ ที่เขาจะจัดแสดงไว้ให้ดูแล้ว ยังมีสิ่งที่น่าสนใจอีกมากมายอัดแน่นอยู่ในนิทรรศการนี้ เช่น นิทรรศการถาวรของบุหรี่ และยาสูบในญี่ปุ่น เครื่องมือยุคแรก กล้องยาสูบรุ่นแรก รวมถึงกล้องยาสูบที่แกะสลักอย่างสวยงาม กล่องบรรจุยาสูบในรูปแบบต่าง ผลงานการออกแบบงานโฆษณา ยาสูบยี่ห้อต่างๆ ถุงหรือซองบรรจุยาสูบยุคเริ่มแรก ตู้ที่ใส่ยาสูบ และอุปกรณ์ยาสูบของเหล่าขุนนาง แถมด้วยหลักฐานทางประวัติศาสตร์อีกเต็มตู้ มีให้ดูแบบจุกๆ ไปเลย ที่สำคัญเพื่อนๆ จะได้ซองบุหรี่ ลายที่ระลึกของการมาเที่ยวชมงานนิทรรศการนี้ (จำนวนจำกัด) กลับบ้านไปด้วยนะ

パッケージで時間旅行　記念・観光たばこの世界”
Time Trip with Package, commemorative world of sightseeing cigarettes”
นิทรรศการการเดินทางย้อนเวลา ไปกับงานศิลปะข้างซองบุหรี่

– เปิดให้เข้าชมงานตั้งแต่วันที่ 28 พฤษภาคม – 3 กรกฏาคม 2565
– เวลาเปิดให้เข้าชมงาน 10.00-17.00 น. (ปิดทุกวันจันทร์) ค่าเข้าชมงาน ผู้ใหญ่ 100 เยน เด็ก 50 เยน
– สถานที่จัดงาน พิพิธภัณฑ์ยาสูบและเกลือ Tobacco and Salt museum ชั้น 2 ห้องจัดนิทรรศการพิเศษ
– พิกัดสถานที่จัดงาน https://goo.gl/maps/sKLStQYMDa82aqSf6
– ข้อมูลเพิ่มเติมที่ https://www.tabashio.jp
– ชอบเรื่องบุหรี่ ไปดูต่อที่เรื่องนี้เลย
The Golden Age of Posters Seen in the Tobacco and Salt Museum Collection
นิทรรศการงานแสดงภาพพิมพ์ ในยุคทองของโฆษณายาสูบ
https://travel.marumura.com/the-golden-age-of-posters-seen-in-the-tobacco-and-salt-museum-collection

ทักทายพูดคุยกับทีมงานเจแปนโบรชัวร์ได้ที่ www.facebook.com/JapanBrochure/

เรื่องแนะนำ :
– ทริปตามล่าตราประทับและชมดอกไม้
– Sabus ห้องซาวน่าเคลื่อนที่ เริ่มต้นออกเดินทางในประเทศญี่ปุ่นแล้ว!
– มารยาทเกี่ยวกับการเดินทางท่องเที่ยวญี่ปุ่นในยุค New Normal
– Aomori Attera! การ์ดเกมจับคู่รูปภาพที่จะทำให้เด็กๆ ภาคภูมิใจในบ้านเกิดของตัวเอง
– เที่ยวแบบแมวๆ ที่ฟุคุอิ กับเกาะแมวปริศนา

#นิทรรศการการเดินทางย้อนเวลาไปกับงานศิลปะข้างซองบุหรี่